Aile konutu eşlerin evlilik birliği süresince birlikte ikamet ettikleri konuttur. Hukuk sistemimizde aile konutuna önem atfedilmesi öncelikli olarak ekonomik nedenlerle kurulması zor olan aile konutunun satın alınsa da kiralansa da başkaca etmenler nedeniyle dağıtılmasına engel olmaktır. Bunun yanı sıra ailenin acı tatlı günlerini geçirdiği bu yerin hukuksal durumun değişmiş olması nedeniyle eşlerin kullanımının devam etmesi hedeflenmiştir.
Ayrıca Aile konutu şerhi nedir adlı makalemizde de daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Aile Konutunun Özgülenmesi
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 652. maddesinin kenar başlığı aile konutu ve ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesi şeklindedir. Buna göre:
“Eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya EŞLERİN BİRLİKTE YAŞADIKLARI KONUT varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir.
Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eşin veya miras bırakanın diğer mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da karar verilebilir.”
Kanun’da da açık bir şekilde belirtildiği üzere eşlerden birinin ölümü halinde sağ kalan diğer eş, ölen eşin mirası kapsamında kalan aile konutu üzerinde bu hakka sahip olacaktır. Aile konutunun tespiti için söz konusu taşınmazın tapuda arsa, tarla gibi görünmesi önem taşımamaktadır.
Sağ kalan eş aile konutunun özgülenmesi için diğer miras paylarının mahsubunu isteyebileceği gibi miras payının yeterli olmaması halinde bu bedeli ödeme yoluna da gidebilir. Bu da mümkün olmayacaksa sağ kalan eş aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkına sahip olmayı da talep edebilecektir.
Miras payından mahsup edilmesi halinde aile konutunun bedelinin karşılanamaması durumunda Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 19.11.2008 gün, 12883-15476 sayılı kararında da belirtildiği üzere:
“Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek eğer bakiye değeri ödeyecek gücü yoksa aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkını talep edebilecektir.”
Aile Konutunun Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Eşlerin sağlığında aile konutu şerhi tapuya şerh edilmediyse öncelikle aile mahkemesinde açılacak bir dava ile bu yerin aile konutu olduğunun tespit edilmesi gerekir. Aile konutunun tespitinin ardından Sulh Hukuk Mahkemesinde açılacak bir dava ile de aile konutunun sağ kalan eşe özgülenmesi talep edilecektir.