İşçinin çalışma saatleri dışında kalan özel yaşantısında alkol ya da sigara kullanmasının, sarhoş olmasının önünde herhangi bir engel pek tabii bulunmamaktadır. Ancak işçinin alkolü özel yaşamında sıkça kullanmasının işverenle olan güven ilişkisini zedeleyeceği durumlar için geçerli nedene dayanarak iş sözleşmesinin feshedilebileceği kabul görmektedir. Bununla beraber işçinin mesai saatleri içerisinde alkol ve sigara kullanması, işyerine sarhoş olarak gelmesi durumlarında ise fiilin niteliğine göre işverenin haklı veya geçerli nedenle fesih imkanı ortaya çıkacaktır.
İşçinin Alkol Kullanması İş Akdine Nasıl Etki Eder?
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25/2-d maddesi uyarınca işçinin işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması işverene iş akdini haklı nedenle derhal feshetme imkanı tanımaktadır. Maddede açıkça belirtildiği üzere işçinin iş yerinde bu maddeleri kullanması tek başına yeterlidir. Yani olumsuz bir netice doğurması ya da alkol alan işçinin sarhoş olup olmaması önem arz etmez.
İşçinin özel hayatında alkol kullanması durumunda ise bu maddeye dayanarak işverenin iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı doğmayacaktır. burada dikkat edilmesi gereken nokta ise işçinin özel hayatında alkol kullanıyor olmasının iş yaşamına ve performasına olumsuz bir etki doğurup doğurmamasıdır. Böyle bir ihtimalin varlığı halinde işveren açısında haklı bir neden oluşacağı ve işçinin, yalnızca özel hayatında alkol alıyor olduğu gerekçesiyle haklı olmayacağı açıktır. Nitekim Yargıtay bir kararında, işçinin iş saatleri dışında alkollü araç kullanması nedeniyle sürücü belgesine el konulduğu halde bunu işverenden saklayarak, işverenin aracını kullanmasını geçerli neden olarak kabul etmiştir.
İşçinin Sigara Kullanması İş Akdine Nasıl Etki Eder?
İşçinin işyerinde sigara içmesi ilk etapta teknik olarak iş akdinin feshini gerektirmemektedir. Ancak burada iş güvenliği hükümlerine aykırı hareket edilmemesi ve iş yerinin düzenine uygun hareket edilmesi önem arz etmektedir. Yargıtay benzer bir davada, ambalaj üretimi yapıldığı, işin niteliği gereği yanıcı ve parlayıcı özelliği olan solvent maddesinin yoğun olarak kullanıldığı bir bölgede sigara içen işçinin iş sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayandığını kabul etmiştir.
İş güvenliği bakımından bir sorun teşkil etmese bile işveren, işçinin verimli çalışması ve performansının olumsuz etkilenmesi, sigara kullanmayan işçilerin pasif içici olarak zarar görmesi tehlikesi, işletmenin müşteri ve işletme dışı kişilere karşı imajı gibi bir takım gerekçeleri ileri sürerek işçinin sigara kullanımında bir takım kısıtlamalara gitmesi olağandır. Bu kısıtlamalarda işverenin iyi niyet kurallarına uygun hareket etmesi ve hakkın kötüye kullanımı anlamına gelecek bir tutum sergilememesi gerekecektir.