İşveren İşçiye Avans Vermek Zorunda Mıdır?

İşçinin ücretinin, ilgili döneme ilişkin çalışmasını tamamlamasından sonra ödenmesi esastır. Ancak maaşın ödeneceği günden önce işçinin talebi üzerine yapılacak ödemeye avans denilmektedir. İşte, İşçiye Avans Verme Zorunluluğu Hakkında Detaylar.

4857 sayılı İş Kanunu ile 5953 sayılı Basın İş Kanununda avans ödenmesine dair bir kural yer almamaktadır ancak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 406. maddesinin son fıkrasında bu konuda bir düzenlemeye yer verilmiştir. Ayrıca, 854 sayılı Deniz İş Kanununun 6 ve 30. maddelerinde avans hakkında düzenlemelere yer verilmiştir. Peki, İşçiye avans verme zorunluluğu var mı, varsa avans istemenin koşulları nelerdir?

Avans İstemenin Koşulları Nelerdir?

1. İşçinin zorunlu bir ihtiyacı mevcut olmalıdır.

2. İşverenin avansı hakkaniyet gereği ödeyebilecek müsaitlikte olması gerekir.

3. İşçi, hizmeti ile hak ettiği diğer bir ifadeyle o güne kadar çalıştığı günlerin toplamı kadar avans tutarını talep edebilir.

İş Kanunu Açısından Avans Nedir?

4857 sayılı İş Kanunu işçiye ücretinin ne şekilde ve ne zaman ödeneceğini düzenlemiştir.  Bu madde ya da farklı herhangi bir maddede işçinin avans talebi ve işverenin avans ödemesiyle alakalı herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Yani İş Kanunu avans ile ilgili herhangi bir düzenleme yapmamış, işçiye bu yönde bir hak vermemiş ya da işverene bir sorumluluk, bir ödev yüklememiştir.

Türk Borçlar Kanunu’nun “Ücretin ödenmesi” başlığı altındaki 406 maddesi;
“Aksine âdet olmadıkça, işçiye ücreti her ayın sonunda ödenir. Ancak, hizmet sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesiyle daha kısa ödeme süreleri belirlenebilir. Daha kısa bir ödeme süresi kararlaştırılmamışsa veya aksine âdet yoksa, aracılık ücreti her ayın sonunda ödenir. Ancak, işlemlerin yapılması altı aydan daha uzun bir süre gerektirdiği takdirde, aracılık ücreti asıl ücrete ek olarak kararlaştırılmışsa, yazılı anlaşmayla ödeme daha ileri bir tarihe bırakılabilir. Asıl ücrete ek olarak üretilenden pay verilmesi öngörülen hâllerde, ürün payı belirlenir belirlenmez, cirodan veya kârdan pay verilmesi kararlaştırılan hâllerde ise payın, hesap dönemini izleyen en geç üç ay içinde belirlenerek ödenmesi şarttır. İşveren, işçiye zorunlu ihtiyacının ortaya çıkması hâlinde ve hakkaniyet gereği ödeyebilecek durumda ise, hizmetiyle orantılı olarak avans vermekle yükümlüdür. “ hükmünü ihtiva etmektedir.

İşçiye Avans Ödenmemesi Haklı Fesih İmkanı Tanır mı?

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere yasal olarak avans konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır. İşçinin talebi üzerine avans ancak işverenin kabul etmesi halinde ödenebilecektir. Aksi durumda işverenin işçinin avans talebini reddetmesi haklı bir fesih gerekçesi olmayıp bu nedenle işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır.