Kıdem tazminatı nedir?, 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde belirli şartlar altında iş akdi sona eren işçiye, işe başladığı tarihten iş akdinin sona erdiği tarihe kadar olan süreçte her geçen tam yıl için işverence 30 günlük ücret (giydirilmiş brüt ücret) tutarında ödenen tazminattır. İşçi çalıştığı her bir yıl için bir maaşı kadar kıdem tazminatına hak kazanır. Aynı kuruma bağlı farklı işyerlerinde çalışması durumunda da bu şart geçerlidir. Eğer işçi kendi isteğiyle yani istifa ederek işten ayrılırsa, belirli sebeplerden dolayı kıdem tazminatını almaya hak kazanabilir. İşçi ve işveren arasındaki iş akdinin son bulmasıyla gündeme gelen kıdem tazminatı, işçiye işverenine bağlılığı dolayısıyla ödenen bir yıpranma tazminatıdır. Peki, kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır?
İlgili Alan: İş Hukuku
Kıdem Tazminatına Hak Kazanmanın Şartları
İşte, kıdem tazminatı şartları:
- 4857 Sayılı İş Kanununa tabi işçi olmak,
- En az bir yıl çalışmış olmak,
- Söz konusu iş sözleşmesinin iş kanununda belirtilen nedenlerden birisi ile sonlandırılması.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Özellikle kıdem tazminatının hesaplanmasında önem arz eden ilk husus çalışma süresidir. İşçiye çalıştığı her tam yıl için işveren yaklaşık olarak 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tutardan damga vergisi kesintisi yapılacaktır. Kıdem tazminatının hesaplandığı ücret giydirilmiş brüt ücret olup her yıl kıdem tazminatı için tavan ücret ilgili bakanlıkça belirlenmektedir. Örneğin 2022 yılının ilk yarısında uygulanan kıdem tazminatı tavan ücreti 10.848,59 TL’dir. İşçinin giydirilmiş brüt ücreti bunun ne kadar üzerinde olursa olsun kıdem tazminatı bu tavan ücret üzerinden hesaplanır.
İş Sözleşmesinin Geçerli Nedenle Feshi
- İşverence Yapılan Feshin İş Kanunu Madde 25/II dışındaki hallerden biri olması,
- İşçinin İş Kanunu madde 24’e dayalı olarak iş akdini haklı nedenle feshetmesi,
- Kadın işçinin evlilik nedeniyle iş akdini feshetmesi,
- Erkek işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması,
- Emeklilik, Yaşlılık, Malüllük Aylığı veya Toptan Ödeme almak maksadıyla işçinin işten ayrılması,
- İşçinin Ölümü
durumlarında da kıdem tazminatına hak kazanılabilir.
Kıdem Tazminatının Hesabında Dikkate Alınacak Ödemeler
- Temettü
- Bayram harçlığı
- Taşıt yardımı
- Yıpranma Tazminatı
- Sağlık Yardımı
- Devamlı ödenen primler
- Mali sorumluluk tazminatı vb.
- Yemek yardımı
- Kasa tazminatı
- Gıda yardımı
- Yakacak yardımı
- Aylık ödenen eğitim yardımı
- Konut yardımı
- Giyecek yardımı
- Erzak yardımı
- Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli
- Unvan tazminatı
- Aile yardımı
- Çocuk yardımı
- Yıllık izin ücreti
- Evlenme yardımı
- Hafta tatil ücreti
- Bayram Harçlığı
- Hastalık yardımı
- Genel tatil ücreti
- Doğum yardımı
- Askerlik yardımı,
- Doğal afet yardımı
- Sigorta Bedeli
- İzin harçlığı
- Jestiyon ödemeleri
- Ölüm yardımı
- Fazla çalışma ücreti
- İş arama yardımı
- Harcırah,
- Bir defalık verilen ikramiyeler,
- Jübile ikramiyesi
Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi
01.01.2018 tarihi itibariyle yapılan fesihlerde kıdem tazminatı zamanaşımı süresi beş yıldır. Bu tarih öncesinde işten ayrılanlar için ise kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi on yıldır.
Kıdem Tazminatı İle İlgili Makaleler
Özel Okullarda Çalışan Öğretmenler Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Kişiye Kıdem Tazminatı Ödenir Mi?