Mirasçılık belgesi diğer bir deyişle veraset ilamı miras bırakanın mirasçılarının kim olduğunu ve pay oranlarının ne kadar olduğunu gösteren belgedir. Miras paylaşımı ve intikal işlemleri için resmi kurum ve kuruluşlar mirasçılık belgesinin ibrazını talep edecektir.
Mirasçılık Belgesi Nedir?
Peki, mirasçılık belgesi nedir? Mirasçılık belgesi mirasçılara verilen bir belgedir ve miras bırakanın ölümünden sonra mirasçıların miras üzerinde hangi oranda hakları ve payları olduğunu gösterir. Bu sebeple önemli bir belgedir. Zira mirasçılara veraset ilamında yer alan hakları ve payları oranında mirasları dağıtılır. Dolayısıyla veraset ilamı mirasın paylaşımını doğrudan etkilediği için hukuki açıdan önem arz eder.
Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?
Mirasçılık belgesi nasıl alınır? Mirasçılık belgesi alınmasının iki yolu vardır. Bu iki yolda veraset ilamının alındığı kamu kurumları farklıdır. Miras bırakanın ölümünden sonra mirasçıları veraset ilamını noter kanalıyla alabildiği gibi Sulh Hukuk Mahkemesine de başvurarak alabilir.
Veraset İlamı Belgesi TMK’nın ‘’Mirasçılık Belgesi’’ başlıklı 598. maddesinde düzenlenmiştir. Nitekim kanunda da nasıl alınacağı belirtilmiştir.
Mirasçılık Belgesi Nereden Alınır?
İlk olarak karşımıza çıkan bu yol aynı zamanda en kısa yoldur. Mirasçılık belgesi için öncelikle notere başvurulur. Ancak noterlerin ‘’Noterlik Kanunu’na’’ göre veraset ilamını verme yetkisi sınırlandırılmıştır. Ayrıca belirli şartlar öngörülmüştür.
Bu şartlardan biri mirasçıların hepsinin Türkiye’de ikamet ediyor olması gerekir. İkinci şart olarak da mirasçılar yabancı uyruklu kişiler olmamalıdır. Eğer mirasçılardan birinin bile Türkiye’de ikamet etmiyorsa veya yabancı uyruklu biri ise o zaman noterler bu durumda mirasçılık belgesi veremezler.
Genellikle uygulamada kısa yol olması sebebiyle mirasçılar tarafından bu yol tercih edilir. Zira diğer yol olan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurma alternatifi Mahkemelerin yoğun olması sebebiyle çok tercih edilmemektedir.
Ancak şunu da belirtmekte fayda vardır; noterlikten alınan veraset ilamına, belgenin alınması için başvuran mirasçının ya da belgedeki oranlardan dolayı haklarının ihlal edildiğini düşünen mirasçıların itirazları var ise Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuruda bulunma hakları saklı tutulur. Yani mirasçıların noterlikten alınan mirasçılık belgesine itiraz hakları da vardır.
Noter tarafından mirasçılık belgesi mirasçılara süresiz olarak verilir.
İlgili: Miras Avukatı
Mirasçılık Belgesinin Sulh Hukuk Mahkemesinden Alınması
Tüm mirasçıların birlikte başvurabileceği gibi tek bir mirasçının da başvurmasıyla mahkeme yoluyla mirasçılık belgesi alınabilir. Bu yolun noter kanalıyla alınması yolundan biraz daha uzun sürme ihtimali vardır. Zira mahkemelerin iş yoğunluğu oldukça fazladır. Ancak yine de başvuru halinde normal yargılamadan ziyade daha kısa bir zaman içerisinde değerlendirme sonucuna bağlı veraset ilamı verilmektedir. Mahkeme iş yoğunluğuna bağlı olarak 1 hafta da verebildiği gibi 1 ay sonrasında da ilamı verebilir. Dolayısıyla belli bir gün içerisinde ilamın verildiğini söyleyemeyiz.
Mirasçılar hangi yolu seçerse seçsin mirasçılık belgesi için başvuruda bulunurken belirli birkaç belgeyi hazır etmeleri gerekir.
Mirasçılık Belgesi Başvurusunda Hangi Belgeler İstenir?
Veraset ilamını ister noterlikten isterse mahkemeden talep edilsin yine de her iki yol içinde mirasçıların belirli belgeleri hazırlamaları gerekir. Mirasçılık belgesi için gerekli belgeler şunlardır;
- Nüfus Kayıt Örneği
- Ölüm Belgesi
- Mirasçıların veraset İlamının alınmasını talep ettikleri dilekçe veya yazıları.
Bu belgeleri hazır eden mirasçı yukarıda belirttiğimiz iki yoldan birine seçerek veraset ilamının alınmasını sağlayabilir.
Veraset İlamının alınmasından sonra mirasçıların birtakım işlemleri gerçekleştirmesi gerekir. Miraslarının kendilerine verilmesi için sadece veraset ilamı almaları yetmez. Aynı zamanda miraslarının gerek kendilerine verilmesi gerekse üzerlerine geçirilmesi için kanunda düzenlenen işlemleri yerine getirmesi gerekmektedir.
Miras hukukunda bu işlemlere İntikal İşlemleri denir.
Mirasçılık Belgesi Süresi
Mirasçılık belgesi süresi: Veraset ilamı çıkarmak için kanuni bir süre bulunmuyor. Yasal mirasçılar dilediği zaman veraset ilamını çıkarabilirler. Bu doğrultuda veraset ilamını geç çıkarmanın bir cezası bulunmuyor. Ancak mirasçılara gayrimenkul intikal etmişse bu gayrimenkullerin beyan edilmesi ve vergilerinin ödenmesi gerekiyor.
İntikal İşlemleri Nedir?
Mirasçılık belgesinde yer alan mirasçıya miras bırakanın tapu siciline kayıtlı taşınmazını miras olarak bırakmasının ardından bu taşınmazın mirasçıya geçirilmesine mirasta intikal denir. Mirasçının mirastan payını alabilmesi için sırayla intikal işlemlerini yerine getirmesi gerekir. Bu işlemlerin ne olduğunu tek tek açıklamakta fayda vardır.
Mirasta İntikal İşlemleri Nelerdir?
İlk olarak mirasçılık belgesi olarak da bilinen veraset ilamının alınması gerekmektedir. Zira mirasçı olduklarını ve mirasta intikal işlemlerinde yetkili olduklarını işbu belge ile ispatlamış olmaları lazım.
Daha sonra veraset beyannamesinin alınması gerekmektedir. Mirasçılar veraset ilamının aslı ile vergi dairesine başvurarak veraset beyannamesini alabilirler. Veraset beyannamesini veraset ve intikal vergisi sebebiyle alınması gerekiyor. Zira veraset yoluyla karşılıksız mal ya da hak elde eden kişiler Vergi Usul Kanunu gereğince veraset ve intikal vergisinin mükellefi olurlar.
Veraset beyannamesinin bildirimi miras bırakanın ölümünden itibaren başlayarak 1 ay içerisinde yapılması gerekir. Bu 1 aylık süre mirasçıların uzatma hakkıyla birlikte 3 ay uzatılarak toplamda 4 aya kadar bildirimin yapılması uzatılabilir.
Bu işlemi de yapan mirasçı daha sonra işbu beyannameyi alarak tapu müdürlüğüne mirasta intikal işlemi için başvuruda bulunması gerekir. Zira mirasçıya taşınmazın devri için bu beyannamenin tapu sicil müdürlüğüne verilmesi gerekiyor.
Söz konusu beyanda miras bırakanın tüm gayrimenkulleri, menkulleri ve diğer tüm parasal değerlerinin belirtilmesi gerekir. Bu beyanlar tek seferde verildiği gibi aynı zamanda her bir mal için de ayrı ayrı verilebilir.
Mirasçının intikal işlemlerinden bir olan gayrimenkulün rayiç bedel yazısını da alması gerekecektir. Bunun için mirasçı gayrimenkulün bulunduğu yerdeki belediyeye giderek rayiç bedel yazısının verilmesi için müracaat etmesi yeterlidir.
Ayrıca mirasta intikal için tapu müdürlüğüne tek bir mirasçının başvurması da intikal işlemlerinin gerçekleşmesi için yeterlidir. Fakat dilerlerse tüm mirasçılar da birlikte başvurabilirler.
Mirasçılık Belgesi İçin Gerekli Belgeler
- Nüfuz Cüzdanı
- 1 adet fotoğrafı
- Veraset İlamı (Mirasçı olduğunu belirten Mirasçılık Belgesi)
- Taşınmazın Konutun Tapu Senedi
- Zorunlu Deprem Sigorta Poliçesi
İşte tüm bu belgeleri toplayan mirasçı hepsiyle birlikte en son Tapu Müdürlüğüne giderek kendisine bırakılan mirasın intikalini gerçekleştirebilir.
Ayrıca hukuk büromuzun miras avukatı ile görüşerek; mirasçılık belgesi dilekçe örneği, mirasçılık belgesi yetkili mahkeme, mirasçılık belgesi sorgulama, mirasçılık belgesinin iptali davası gibi konularda da daha ayrıntılı bilgiler alabilirsiniz.