Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek koşul ve belirli bir tutarda yatırım yapacak kişiler ve eşleri ile 18 yaşını geçmemiş çocukları istisnai olarak Türk Vatandaşlığı kazanabilmektedirler. 18.09.2018 tarih ve 106 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında gayrimenkul edinen kişiler Türk vatandaşlığına hak kazanabilecektir. İşte, Türk Vatandaşlığı Hakkı ile ilgili detaylar.
Yabancılar Türkiye’de Gayrimenkul Edinerek Türk Vatandaşlığı Hakkı Kazanabilir Mi?
Kanuni Bir Dayanağı Var Mıdır?
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20’nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamında: “En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarı peşin olarak yatırılan taşınmazın satışının vaat edildiğine dair noterden düzenlenen sözleşmenin üç yıl süreyle devri ve terkini yapılmayacağı taahhüdüyle tapu siciline şerh edildiği Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilen” yabancı kişiler Cumhurbaşkanının söz konusu kararı ile Türk vatandaşlığı Hakkı kazanabilir.
Kanunda Yapılan Değişiklikler Nelerdir?
- 12.01.2017-18.09.2018 tarihleri arasında satın alınmış taşınmaz/taşınmazların değerinin 1.000.000 Amerikan Doları (USD) değerinde olması,
- 19.09.2018 tarihinden sonra satın alınmış/alınacak taşınmaz/taşınmazların değerinin 250.000 USD değerinde olması,
- 07.12.2018 tarihinden sonra satış vaadi sözleşmesi düzenlenmiş/düzenlenecek taşınmaz/taşınmazların değerinin 250.000 USD değerinde olması, gerekmektedir.
Bu Hakkın Kullanılması İçin Herhangi Bir Sınırlama Söz Konusu Mudur?
6302 sayılı kanun ile değişik Tapu Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile ülkemizde taşınmaz edinebilecek 183 ülke vatandaşları ve edinim şartları belirlenerek 2012/12 (1734) sayılı genelge ile tüm müdürlüklerimize duyurulmuş ve TAKBİS’e entegre edilmiştir.
Bu Haktan Yararlanmak İsteyen Kişiler İçin Belirlenmiş Bir Alan Sınırı Var Mıdır?
Yabancı uyruklu gerçek kişiler yukarıda belirttiğimiz kanuni sınırlamaları aşmamak şartı ile, ülkemizde en fazla 30 hektar ve özel mülkiyete konu olabilen ilçe yüz ölçümlerinin %10’una kadar taşınmaz edinebilme hakkına sahiptirler.
Bu Haktan Yararlanmak İsteyen Kişiler Özel Güvenlik Bölgelerinde Yer Alan Taşınmazları Satın Alabilirler Mi?
Yabancı uyruklu gerçek kişiler “Özel Güvenlik Bölgeleri”ndeki taşınmazları ancak taşınmazın bulunduğu yerin valilik izni ile satın alabilme hakkına sahiptirler. Askeri yasak ve güvenlik bölgelerinde veya yabancı gerçek kişilerin edinimi yasaklanan diğer alanlarda kalan taşınmazları satın alamazlar ve satış vaadi düzenleyemezler.
Suriye Vatandaşları Bu Haktan Yararlanabilir Mi?
Suriye vatandaşları kendileri adına ülkemizde taşınmaz edinemezler ve bu yüzden, taşınmaz edinim yoluyla vatandaşlık başvurusu yapmaları da mümkün olmayacaktır.
Türkiye’de Nasıl Gayrimenkul Sahibi Olunur?
- Yabancı kişilerin Türkiye’de taşınmaz sahibi olabilmeleri için ilk olarak tapu müdürlüklerine ön başvuru yapılmalıdır. ( https://randevu.tkgm.gov.tr/)
- Ön başvuru devamında söz konusu taşınmazın devir işlemleri için bir gün belirlenir.
- Belirlenen günde başvuru belgelerinin hazır olması gerekir.
Başvuru Belgeleri Nelerdir?
- Taşınmazın tapu senedi belgesi
- Satın alacak yabancının pasaport ve fotokopisi (onaylı Türkçe tercümesi ile)
- Mülkün bulunduğu belediyeden alınacak “Emlak Rayiç Değeri Belgesi”
- Konut ve işyerleri için zorunlu deprem sigortası poliçesi
- Satan kişinin 1 adet fotoğrafı (beyaz fonlu, biometrik)
- Satın alan yabancının 2 adet fotoğrafı (beyaz fonlu, biometrik)
- Satın alan yabancının Türkçe bilmemesi halinde yeminli tercüman
- Devir işlemlerinin vekil ile yapılması halinde vekâletnamenin aslı veya onaylı örneği (Yurt dışında düzenlenmiş ise onaylı Türkçe tercümesi)
Satın Alınacak Taşınmazın Niteliği Nasıl Olmalıdır?
Satış yoluyla edinilecek taşınmazların niteliğinde herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Yani söz konusu taşınmaz bir arsa, bir tarla ya da konut olabilir. Ancak 2013/15 (1752) sayılı genelge kapsamında; yabancı kişilerin tarım arazisi edinim taleplerinde tarım mevzuatı kapsamında ön izinlerin alınması ve 2 yıl içinde tarım projesi sunma taahhüdü, arsa nitelikli yapısız taşınmazlarda ise 2 yıl içinde ilgili Belediye veya kurumlara inşaat/yapı ruhsatı projesi sunma taahhüdü alınmaktadır.
Hisseli Taşınmazlar İçin Bir Fark Var Mıdır?
Hisseli taşınmazlardaki hissenin işleme konu edilmesi durumunda; “Diğer hissedarların yasal ön alım hakkının varlığını bildiğimi” ibaresi eklenmek suretiyle resmi senedin tanzim edilmesi ve taraflara bu hususun açıklanması gerekmektedir. Bu kurallar satış işlemi için geçerlidir.
Satış Vaadinde Bu Durum Farklılık Gösterir Mi?
Noterde düzenlenecek bir satış vaadi sözleşmesi, sadece kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş taşınmazlar için mümkün olacaktır. Söz konusu satış vaadine konu olan bağımsız bölümün, taahhüt talebi sırasında vaat eden borçlu adına kayıtlı olması gerekmektedir. Bir bağımsız bölümde birden fazla satış vaadi sözleşmesi için taahhüt verilemez.
Taşınmaz Sayısı İçin Bir Sınırlama Söz Konusu Mudur?
Satış yoluyla edinilecek veya satış vaadine konu olabilecek taşınmaz sayısında herhangi bir sınırlama söz konusu değildir. Yönetmelikte belirtilen tarihlerde aranan değer toplamlarının bulunması önemlidir. Bu kapsamda Türk vatandaşı bir kişiden bir/birden fazla taşınmazın satış yoluyla edinilmesinden veya satış vaadi sözleşmesi düzenlenmesinden sonra, 1.000.000 USD veya 250.000 USD tutarına ulaşmak amacıyla, Türk vatandaşı bir kişiden bir/birden fazla taşınmazın satış yoluyla edinilmesi veya satış vaadi sözleşmesi düzenlenmesi mümkündür.
Taşınmaz Değerleme Raporu Nedir?
Yönetmelik kapsamında edinim tarihine göre aranan 1.000.000 USD veya 250.000 USD değerin tespitinde yararlanmak üzere piyasa değerini (mevcut piyasa değeri/mevcut durum değeri) gösteren taşınmaz değerleme raporu aranır. Taşınmaz değerleme raporu, “Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nın (http://www.spk.gov.tr/SiteApps/SirketIletisim/List/gds) veya
“Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB)’nin (http://www.tdub.org.tr/Web/CompanyListForm.aspx?UID=a11d0b04-de56- 4ab0-9bb8-7c2c8863ba92) internet sayfalarında yayınlanmış olan gayrimenkul değerleme şirketlerinden alınacaktır.
Değerleme Raporunun Zamanaşımı Süresi Var Mıdır?
Başvuru sırasında sunulan değerleme raporları düzenlendiği tarihten itibaren 3 ay geçerli olup, bu süre içinde başvurusu yapılan işlemlerde yeni rapor istenmeyecektir.
Değerleme Raporunda Hangi Bilgiler Yer Alır?
Değerleme raporunda; zeminde fiilen bitmiş bulunan yapılar için rapor tarihindeki değeri, fiilen bitmemiş veya inşası devam eden ve kat irtifakı tesisli taşınmazlar için ise binanın bitmesi halinde oluşacak değeri baz alınmalıdır. 2019/1 Sayılı Genelge kapsamında, satış veya satış vaadi değerinin, değerleme raporu değerinden düşük belirlenmesi mümkündür. Bu kapsamda değerleme raporunun, satış bedeli ve tapu harcı matrahı yönünden yürürlükteki mevzuat kapsamında bağlayıcılığı bulunmamaktadır. 04.03.2019 tarihinden önce yabancı kişilerin yaptığı bütün alım satım işlemlerinde değerleme raporu sunulması zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle değerleme raporu alınmamış olan satış işleminde veya düzenlenmiş satış vaadi sözleşmesinde; (varsa) işlemden en fazla 3 ay önce düzenlenmiş değerleme raporu (rapor tarihinden önceki son iş gününün TCMB efektif satış kuru esas alınarak) değer tespitine esas alınabilir.
Yabancılar Arası Yapılacak İşlemler Nelerdir?
Satış veya satış vaadine konu taşınmaz/taşınmazlar;
- Yabancı gerçek kişiler adına tapu sicilinde kayıt olmamalıdır. (Edinecek olan yabancı kişinin eşi ve çocukları dahil)
- Edinecek olan yabancı gerçek kişinin kendi, eşi ve çocukları tarafından 12.01.2017 tarihinden sonra devredilmiş olmamalıdır. Ancak 12.01.2017 tarihinden sonra yabancı gerçek kişi adına kayıtlı taşınmazın Türk vatandaşı/şirketine devrinden sonra, başka bir yabancı gerçek kişi tarafından vatandaşlık kazanılması amacıyla edinimi mümkündür.
- Edinecek olan yabancı gerçek kişinin ortağı ya da yöneticisi olduğu şirket tüzel kişiliği adına tapu sicilinde kayıtlı olmamalıdır. Taşınmaz edinim yoluyla Türk vatandaşlığı Hakkı kazanmış ve MERNİS kaydında “5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 12. maddesi b bendi uyarınca Türk vatandaşlığını kazanmıştır.” açıklaması bulunan yabancı gerçek kişiler de taahhüdünün kaldırılmasına kadar bu kapsamda yabancı statüsünde değerlendirilecektir.
Mavi Kartlı Kişiler Yabancı Mıdır?
Türk vatandaşlığından izinle çıkan mavi kartlı kişiler, bu kapsamda yabancı statüsünde değerlendirilmeyecektir.
Satış Yapılması İçin Yetki Koşulu Nedir?
Vekaleten yapılacak işlemlerde satın alma yetkisi ile birlikte vekaletnamede; taşınmazı üç yıl satmayacağına yönelik taahhüt verme yetkisi ya da bu edinimin Türk Vatandaşlığı Kanunundan yararlanmak amacıyla olduğunun belirtilmesi veya Türk Vatandaşlığı Kanununu ve ilgili mevzuat çerçevesinde vatandaşlık başvurusu ya da vatandaşlık işlemlerine yönelik bir yetki bulunmalıdır.
Satış Vaadi İçin Yetki Koşulu Nedir?
Noterlik Kanununun 89’uncu maddesi gereğince düzenleme şeklinde yapılan satış vaadi sözleşmesinde; bu sözleşmenin vatandaşlık edinimi amacıyla yapıldığına ilişkin bir ifadenin bulunması halinde [vaat borçlusu (taşınmaz sahibi Türk vatandaşı/şirket) tarafından vaat alacaklısının (yabancı gerçek kişi) söz konusu bağımsız bölümü bu amaçla almak istediği bilindiğinden] ve diğer şartları taşıması kaydıyla, ayrıca vaat borçlusunun muvafakati aranmaksızın, vaat alacaklısının talebi ile taahhüt alınır.
Sözleşmede; taşınmazın vatandaşlık edinimi amacıyla yapıldığına ilişkin bir ifade bulunmaması halinde ise iki tarafın da tescil istem talebi ile taahhüt alınır.
Ayrıca; yabancıların Türk Vatandaşlığı hakkı ile ilgili detaylı bilgi almak için hukuk büromuzdan hukuki danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.