Fazla Çalışma Nedir? Fazla çalışma, işçinin yasal çalışma süresinin veya iş sözleşmesiyle belirlenen çalışma süresinin üzerinde, işverenin yararına yaptığı çalışmaya denir. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesi yasal haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğunu düzenlemiştir.
İş Kanunu’na İlişkin Fazla Çalışma Yönetmeliğine göre;
İş Kanunu‘na göre fazla çalışma nedir?
Madde 3 – Bu Yönetmelikte geçen:
a) Fazla çalışma: İş Kanununda yer alan şartlar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmaları,
b) Fazla sürelerle çalışma: Haftalık çalışma süresinin yapılan iş sözleşmesinde 45 saatin altında olacağının belirlendiği hallerde sözleşmeyle belirlenmiş olan bu çalışma süresini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmaları ifade eder.
İşçi Fazla Çalışma İçin Onay Vermez İse Ne Olur?
İş Kanunun 41. maddesinin 7. fıkrası hükmüne göre, işçinin fazla çalışma yapması için onayının alınması şarttır. Fazla Çalışma Yönetmeliğine göre işçinin onayının her yıl başında yazılı olarak alınması ve işçinin özlük dosyasında saklanması bir zorunluluktur. Bu kapsamda işçi onay vermediği takdirde işveren tarafından fazla çalışmaya maruz kalır ise bu işçi için haklı nedenle fesih sebebi olacaktır.
Ancak bu düzenlemede 25.8.2017 tarihinde yapılan değişiklikle işçinin işe girişte sözleşmesi yapılırken veya ihtiyaç doğduğunda onay vermesi halinde fazla mesai için işçinin rızası olduğu kabul edilecektir. Daha önce Yargıtay fazla çalışma muvafakatnamelerinin her yıl alınmış olması koşulunu arıyordu. İşçinin fazla mesai yapmak istememesi halinde ise fazla mesai için verdiği onayı 30 gün öncenden işverene yazılı bildirimde bulunarak geri alabilmesine imkan tanınmıştır. Yani artık işverenler her yıl başında fazla mesai için ayrıca onay almak zorunda değildir.
Fazla Çalışmanın Karşılığı Nedir?
Fazla çalışmanın karşılığı işçiye iki şekilde verilebilir:
1- işçiye fazla çalışma karşılığının yasada ya da sözleşmede belirtilen oranlar çerçevesinde artırılarak, zamlı ücret olarak ödenebilir.
2- İşçiye kanunda ön görülen koşullarda serbest zaman verilebilir.
Fazla Çalışma Nasıl İspat Edilir?
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir.
Fazla Çalışmanın İspatında Tanıkların Önemi
İşçilerin genelde fazla mesaiyi ispatta tek delilleri tanık/şahit olmaktadır. Bu gibi durumlarda Mahkemede şahit olarak dinletilmek istenilen kişilerin davayı açan işçi ile çalışma sürelerinin ne kadar olduğu ve aynı sürelerde işçi ile fazla çalışma yapıp yapmadığı önem arz etmektedir.
Ayrıca; Fazla Çalışma Nedir, konusuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için hukuk büromuzdan danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.