Doğum izni sonrası kadın işçinin çalışmaya devam etmek istemesi halinde işyerinde emzirme odalarının ve kreşlerin bulunmaması, kadının bebeği emzirmesi veya bakımını sağlaması noktasında sorun teşkil etmektedir. Emzirme odaları kadar kreş olmaması nedeniyle çocuğuna bakacak kimsesi olmayan kadının kreş bulamaması veya bulsa bile masrafını karşılamakta güçlük yaşaması gibi birçok engel meydana gelebilmektedir.
İlgili Alan: İş Hukuku Avukatı
Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik, işverenlerin bu husustaki yükümlülüklerini düzenlemektedir. Buna göre yönetmeliğin 13. Maddesi:
“Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, bir yaşından küçük çocukların bırakılması ve bakılması ve emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta bir emzirme odasının kurulması zorunludur.
Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150 den çok kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması ve bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt açma yükümlülüğünde olan işverenler yurt içinde anaokulu da açmak zorundadırlar. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, bu Yönetmelikte öngörülen nitelikleri taşıyan yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.
Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın işçilerin toplam sayısı dikkate alınır.” demektedir.
Şayet işyerinde yönetmelikte belirtilen sayılarda kadın işçi çalışıyorsa böyle bir durumda işverenin kreş ve emzirme odası açma yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülüğün yerine getirilememesi halinde işçi, iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve işçilik alacaklarının ödenmesini talep edebilir. Ancak öncesinde işverene bu konuda bildirimde bulunmak ve kreş açma zorunluluğu kapsamındaki görevlerini yerine getirmesi konusunda başvuru yapmak gerekmektedir.
İşyerinde Kreş Bulunmaması Durumunda Kadın İşçi Nasıl Hareket Etmelidir?
Kreş açma zorunluluğuna uygun hareket etmeyen işverene kadın işçinin öncelikle başvuruda bulunması gerekecektir. Başvurunun yazılı olarak yapılması ileride bir yargılama olması halinde başvuru yapıldığının ispatı açısından önem arz etmektedir. Yine de yazılılığın bir geçerlilik şartı olmadığını belirtmek gerekir.
Noter kanalıyla veya elden teslim edilen evrakın alındılı bir örneğinin muhafaza edilmesiyle başvurunun ispat edilmesi mümkündür. Ardından olumlu bir sonuç elde edilemezse bu gerekçe ile iş sözleşmesi haklı nedenle sona erdirilerek önce arabuluculuk başvurusu yapılacaktır. Arabuluculukta bir anlaşma sağlanamaması durumunda da dava açılması gerekecektir.