Kıdem tazminatı nedir? Kıdem tazminatı, çalışanın 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde işten çıkarılması söz konusu olduğunda işvereni tarafından istihdam edildiği yıllar için ödediği ücrete denir. İşçi çalıştığı her bir yıl için bir maaşı kadar kıdem tazminatına hak kazanır. Aynı kuruma bağlı farklı işyerleri için de bu şart geçerlidir. Eğer işçi kendi isteğiyle yani istifa ederek işten ayrılırsa, belirli sebeplerden dolayı kıdem tazminatına hak kazanabilir. İşçi ve işveren arasındaki iş akdinin son bulmasıyla gündeme gelen kıdem tazminatı, işçiye işverenine bağlılığı dolayısıyla ödenen bir yıpranma tazminatıdır. İşte kıdem tazminatı nedir sorusunun cevabı ve kıdem tazminatı şartları, kıdem tazminatı hesaplama gibi konular hakkında ayrıntılı bilgiler…
Kıdem Tazminatı Şartları
- İşçi ve işveren arasında iş sözleşmesi bulunmalıdır.
- İşçi en az 1 tam yıl çalışmış olmalıdır.
- İş sözleşmesi kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona ermiş olmalıdır.
Kıdem Tazminatının Hukuki Niteliği Nedir?
Yargıtay‘ın kıdem tazminatının hukuki niteliğine ilişkin değerlendirmesi de göz önüne alındığında kıdem tazminatı ücret niteliğini taşımamaktadır. Kıdem tazminatı niteliği gereği kanundan doğan bir tazminat alacağıdır ve işçinin aynı işyerindeki çalışmasından kaynaklı olarak yaşadığı yıpranmanın karşılığıdır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
kıdem tazminatının hesaplanmasında önem arz eden ilk husus çalışma süresidir. İşçiye çalıştığı her tam yıl için işveren yaklaşık olarak 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tutardan damga vergisi kesintisi yapılacaktır. Kıdem tazminatının hesaplandığı ücret giydirilmiş brüt ücret olup her yıl kıdem tazminatı için tavan ücret ilgili Bakanlıkça belirlenmektedir. Örneğin 2020 yılının ilk yarısında uygulanan kıdem tazminatı tavan ücreti 6.730,15 TL’dir. İşçinin giydirilmiş brüt ücreti bunun ne kadar üzerinde olursa olsun kıdem tazminatı bu tavan ücret üzerinden hesaplanır.
Hangi Hallerde İşçi İş Sözleşmesini Feshetse Bile Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilir?
- İşverence Yapılan Feshin İş Kanunu Madde 25/II dışındaki hallerden biri olması,
- İşçinin İş Kanunu madde 24’e dayalı olarak iş akdini haklı nedenle feshetmesi,
- Kadın işçinin evlilik nedeniyle iş akdini feshetmesi,
- Erkek işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması,
- Emeklilik, Yaşlılık, Malüllük Aylığı veya Toptan Ödeme almak maksadıyla işçinin işten ayrılması,
- İşçinin Ölümü
Kıdem Tazminatının Hesabında Dikkate Alınacak Ödemeler Nelerdir?
- Temettü
- Bayram harçlığı
- Taşıt yardımı
- Yıpranma Tazminatı
- Sağlık Yardımı
- Devamlı ödenen primler
- Mali sorumluluk tazminatı vb.
- Yemek yardımı
- Kasa tazminatı
- Gıda yardımı
- Yakacak yardımı
- Aylık ödenen eğitim yardımı
- Konut yardımı
- Giyecek yardımı
- Erzak yardımı
- Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli
- Unvan tazminatı
- Aile yardımı
- Çocuk yardımı
- Yıllık izin ücreti
- Evlenme yardımı
- Hafta tatil ücreti
- Bayram Harçlığı
- Hastalık yardımı
- Genel tatil ücreti
- Doğum yardımı
- Askerlik yardımı,
- Doğal afet yardımı
- Sigorta Bedeli
- İzin harçlığı
- Jestiyon ödemeleri
- Ölüm yardımı
- Fazla çalışma ücreti
- İş arama yardımı
- Harcırah,
- Bir defalık verilen ikramiyeler,
- Jübile ikramiyesi
Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi Nedir?
01.01.2018 tarihi itibariyle yapılan fesihlerde kıdem tazminatı zamanaşımı süresi beş yıldır. Bu tarih öncesinde işten ayrılanlar için ise kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi on yıldır.
İlginizi Çekebilir: Kıdem Tazminatı Tavan Ücreti
Ayrıca; kıdem tazminatı nasıl alınır, kıdem tazminatı ne kadar, kıdem tazminatı tavanı ve kıdem tazminatı nedir gibi konularda da hukuk büromuzun iş hukuku avukatından detaylı bilgiler alabilirsiniz.