İşe Başlatmama Tazminatı ve Boşta Geçen Süre Ücreti Nedir?

İşe Başlatmama Tazminatı ve Boşta Geçen Süre Ücreti Nedir?

İşçi veya işveren açısından günümüzde yaygınlaşan işten ayrılma veya işten çıkarılma sorunsalının hukuki boyutunda var olan boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatının ne anlama geldiğini ve nasıl hesaplandıklarını bilmekte fayda vardır. Zira tüm işçi ve işverenleri ilgilendiren bu hukuki terimler kişinin hakkının aranmasında önemli rol oynar. İşte işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti hakkında hukuki bilgiler!

Öncelikle hem işçiye hem de işverene etki doğuran işe iade davasının mali sonuçlarından bahsetmek gerekir. Şöyle ki;

İşe İadenin Mali Sonuçları Nelerdir?

Bilindiği üzere işe iade davası, işçinin geçersiz fesih ile iş akdinin sonlandırılmasına karşın açmış olduğu davadır. Açılan işe iade davası ile işçi, iş akdinin geçersiz ve hukuka aykırı şekilde feshedildiğini ileri sürerek işe iadesini talep etmektedir. İşçinin açmış olduğu işe iade davası kabul edildiği takdirde iki ihtimal söz konusu olur. İlk ihtimal işveren, işe iade davasının kabul edilmesiyle birlikte işçinin işe iade başvurusuna olumlu cevap verip 1 ay içerisinde işçiyi işe başlatabilir. İkinci ihtimal ise işveren işe iade davasının kabulüne rağmen işçiyi işe başlatmayarak işe iade davasının mali sonuçlarını ödemeyi tercih edebilir.

İşe iade davasının mali sonuçları boşta geçen süre ücreti ile işe başlatmama tazminatıdır. Bu mali sonuçları ayrı ayrı değerlendirmek gerekir.

Boşta Geçen Süre Ücreti Nedir?

İşe iade davasının kabulü ile işçi ister işe başlatılsın isterse işe başlatılmasın her türlü işe iade davasının mali sonucu olarak boşta geçen süre ücreti işveren tarafından işçiye ödenir.

Bu ücretin hükmedilmesindeki amaç; işçinin iş ararken çalışamadığı zamana ilişkin uğradığı zararların bir nebzede olsa giderilmesini sağlamaktır. Dolayısıyla işçinin işe iadesi sağlansa dahi boşta geçen süre ücreti işçiye ödenmek zorundadır.

İşçinin bu ücret alacağına ilişkin güvence altına alınmasının sebebi tek geçim kaynağı olarak maaşı görülmesidir. Dolayısıyla işe iade davasının açılması ve yargılamanın devamı ve sonuçlanması sırasında işçinin tek geçim kaynağı olan maaşını da alamıyor olmasının sonucu yaşadığı mağduriyetin bir nebzede olsa giderilmesi adına getirilmiş bir ücret alacağıdır.

Peki işçiye verilecek boşta geçen süre ücreti ne kadar olur ve nasıl hesaplanır.

Boşta Geçen Süre Ücreti Nasıl Hesaplanır?

İşçiye ödenecek boşta geçen süre ücreti 4857 Sayılı İş Kanunu’nda en fazla işçinin boşta geçen 4 ayına kadar ödeneceği şeklinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre mahkemece işe iade davası sonucu işçi işe başlatılmış olsun ya da olmasın en fazla 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti ve diğer hakların ödemesine karar verilir.

İşçiye ödenecek boşta geçen süre ücretinin hesaplanmasında dikkate alınacak bazı hususlar vardır. Öncelikle işçiye yapılan ikramiye, yol yardımı, gıda yardımı gibi parayla ölçülebilen tüm ek ödemelerin ücret alacağına dahil edilmesi gerekir.

Ayrıca işçinin boşta geçen süre içerisinde maaşına yapılabilme ihtimali olan zamlarında veya işverence bu süre zarfında yapılan zamlarında hesaplanarak işbu ücret alacağına dahil edilmelidir. Özetle boşta geçen süre ücret alacağının hesaplanmasına; işçinin çalışırken aldığı ücrete ek olarak yol, yemek, ikramiye, zam gibi ek ödemeler de dahil edilerek bir hesaplama yapılır.

Bir diğer işe iade davasının mali sonucu ise işe başlatmama tazminatıdır.

İşe Başlatmama Tazminatı Nedir?

İşe Başlatmama Tazminatı ve Boşta Geçen Süre Ücreti Nedir?
İşe Başlatmama Tazminatı ve Boşta Geçen Süre Ücreti Nedir?

Peki, işe başlatmama tazminatı nedir? Öncelikle işçi, işe iade davasının kabul edildiğine dair verilen kararın kendisine tebliğinden itibaren 10 iş günü içerisinde işverene başvuruda bulunmalıdır. İşveren işçinin bu başvurusundan itibaren 1 ay içerisinde işe başlatması gerekir.

İşveren işe iade başvurusuna rağmen işçinin işe iadesini sağlamadığı takdirde en az 4 ay ve en fazla 8 ay olmak üzere işe başlatmama tazminatını işçiye ödemek zorunda kalır.

İşe başlatmama olarak anılan işbu tazminat alacağı işçinin işe iade davasında işine geri başlatılmaması üzerine hükmedilen bir alacak türü olarak karşımıza çıkar. Dolayısıyla işe başlatmama tazminatını, işe iade davasının mali sonuçlarından biri olarak belirtebiliriz.

İşe Başlatmama Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İşte, işe başlatmama tazminatı nasıl hesaplanır sorusunun cevabı: İşe iade davası sonucu işe başlatılması beklenilen işçinin işe başlatılmaması halinde dava tarihinde almış olduğu kök ücret üzerinden bir hesaplama yapılır. İşe başlatmama tazminatının 4 aydan az olmamak ve 8 aydan da fazla olmamak koşuluyla dava tarihinde yani son aldığı ücrete göre bir hesaplama yapılarak belirlenmesi gerekmektedir.

Hesaplamanın yapılmasında belirleyici olan en önemli faktör işçinin kıdemidir. Şöyle ki; işçinin işveren nezdinde işçinin kıdemi; en 4 aylık ve en fazla 8 aylık işe başlatmama tazminatının kaç aylık olarak hesaplanacağının belirlenmesini sağlar.

İşçinin kıdemi 6 ay ile 5 yıl arası bir sürede ise tazminatın hesaplanmasında 4 aylık,

5 yıl ile 15 yıl arasında ise 5 aylık,

15 yıl ve üstü ise 6 ay ile 8 ay arasında bir tazminat tutarı belirlenir.

Dolayısıyla işbu tazminatın alt ve üst sınırı arasında hangi ay üzerinden hesaplanacağı hususunda belirgin nokta işçinin kıdemidir.

İşçiye ödenecek işe başlatmama tazminatının hangi aya tekâmül edeceği hususunda işçinin kıdemi etki edeceğini belirttik fakat rakamsal olarak hangi rakamı baz alarak bir hesaplama yapılacağını da belirtmek gerekiyor. Şöyle ki;

İşçiler arasında baz alınacak ücret tutarında dikkate alınması gereken nokta emsal ücrettir. Emsal ücret; aynı işverene bağlı birlikte çalışan veya aynı işi yapan ve hemen hemen kıdem süresi, tecrübesi gibi iş durumlarının da birebir olmasa da benzerlik gösteren işçilerin aldığı ücret emsal ücret olarak nitelendirilir ve işçiye ödenecek işe başlatmama tazminatında esas alınır.

Zira işçilerin aldıkları aylık ücretler birbirlerine karşın emsal ücret olarak kabul edilir. Öncelikle emsal ücret için işçinin aynı işveren nezdinde çalışan aynı unvana sahip veya benzer görev, kıdem süresi, tecrübeye sahip işçilerin aldığı ücret esas alınır. Yanı sıra bu duruma ek olarak işçinin sahip olduğu unvana ilişkin meslek kuruluşlarından veya sendikalardan emsal ücret araştırılması da yapılabilmektedir. İşçinin mensup olduğu meslek kuruluşlarından gelecek emsal ücrete ilişkin görüşlerde işçiye ödenecek işe başlatmama tazminatında dikkate alınabilir.

En nihayetinde işçinin emsal ücret araştırmasına göre belirlenecek ücret üzerinden ve işçinin kıdem süresine göre uygulanacak ay ile bir hesaplama yapılarak işçinin işe iadesi sağlanmadığı takdirde işe başlatmama tazminatı ödenecektir.

Ayrıca; işe başlatmama tazminatı nasıl hesaplanır Yargıtay kararı, işe başlatmama tazminatı kaç ay, işe başlatmama tazminatı hangi ücret üzerinden hesaplanır, işe başlatmama tazminatı faiz başlangıcı ve bunlar gibi konularda hukuk büromuzun iş hukuku avukatı ile iletişime geçebilir ve hukuki danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.

YENİ MAKALELER
KATEGORİLER